Het golfspel in Nederland in 1545

Het eerste schriftelijke bewijs dat het huidige golfspel hier beoefend werd stamt uit het jaar 1545. Het is te vinden in het Latijnse leerboek Tyrocineum linguae latinae, geschreven door Pieter van Afferden.

Er zijn verschillende exemplaren van het boek bewaard gebleven onder ander in de archieven van de universiteit te Bonn, Munchen, Brussel en Edinburgh.
In hoofdstuk 24 van dit boek geeft hij zoveel informatie over het toen gespeelde golfspel in de Lage Landen dat het overduidelijk is dat het overeenkomt met het moderne golf.

Om het spel te onderscheiden van andere balspelen waarbij tegen een bal wordt geslagen, zoals hockey of kolf met bovengronds doelen of andere spelen over korte afstanden, hanteren wij de volgende definitie van golf:

1. Het wordt gespeeld door met een stok tegen een bal te slaan.
2. Het doel moet een kuil in de grond zijn en niet een voorwerp boven de grond.
3. Het wordt gespeeld door meerdere personen, de winnaar is de speler die met de minste slagen de hole bereikt.
4. De afstand vanaf de afslagplaats tot de hole moet redelijk lang zijn.

 

Ten bewijze gedeelten uit de letterlijke tekst van 1545, gevolgd door een transcriptie in modern Nederlands.

Ad 1. Willen wij den bal met de colve slaan.          Zullen wij de bal met de stok slaan

Ad 2. Ick en ben niet verre vanden cuyl.                 Ik lig niet ver van de hole.

           Ick salt regt nae den cuyl setten.                   Ik speel recht naar de hole.

Ad 3. Wiens behoorte isst te spelen.                        Wie is er aan de beurt?

           Het is Johannes behoorte.                                Jan is aan de beurt.

           Wijckt een weynich so langhe als ick slae. Hinder mij niet in mijn swing.

           Ten bewijze dat de slagen worden geteld:
           Die mist, die verliest sinen slach.                  Wie een airshot maakt, verliest een slag.

Ad 4. Een lode colve.                                                     Een golfstok die voorzien is van een met lood verzwaarde kop.
           Ick hebbe den bal verloren.                             Ik ben mijn bal kwijt.
           Die mist, die verliest sinen slach.                  Die een airshot maakt verliest een slag.
 
In veel publicaties over de geschiedenis van de golfsport worden eerdere voorbeelden van een golfspel gegeven. Geen daarvan voldoet aan alle hierboven genoemde voorwaarden.