Hendrick Avercamp: Winterlandschap met Ijsvermaak (circa 1610)

Hendrick Avercamp werd in de winter van 1585 in Amsterdam geboren. Al op jonge leeftijd verhuisde hij met zijn ouders naar Kampen. Hij woonde het grootste gedeelte van zijn leven in Kampen en omdat hij doofstom was werd hij ook wel bekend als de Stomme van Kampen.

Al op jonge leeftijd bekwaamde Avercamp zich in de tekenkunst. Vermoed wordt dat hij later veel van zijn winterschilderijen maakte op basis van schetsen die hij in de winter had gemaakt.

Avercamp was de eerste schilder in de Noordelijke Nederlanden die zich specialiseerde in winterlandschappen. Hij schilderde voornamelijk ijsgezichten en veel met kolf op ijs. De winterse werken van de schilder zijn beroemd in zowel binnen- als buitenland. Tegenwoordig leveren winters lang niet altijd ijspret op. Avercamp kon in zijn tijd zijn lol wel op. Hij leefde namelijk in de Kleine IJstijd (circa 1550-1850), waardoor kanalen, meren en rivieren geregeld bedekt waren met een stevige ijslaag.

Avercamp geeft met zijn werken niet alleen een beeld van de ijspret, maar ook van het alledaagse leven tijdens de lange, koude winters. Zo schilderde hij bijvoorbeeld een houthakker die zijn huis moet verwarmen en een vrouw die de was doet in ijskoud water.

Bij het zien van besneeuwde akkers, daken en straten spreken we al snel van een typisch oud-Hollands sfeertje. Een sfeer die Avercamp perfect weergeeft. Zijn schilderijen tonen dit typisch Hollands fenomeen uit de tijd dat de winters nog zeer streng waren: ijspret. De mensen vermaakten zich met schaatsen, sleeën en het kolfspel, waarbij men naar een paaltje of iets dergelijks moest slaan, omdat een putje in het ijs natuurlijk niet werkte.

Hendrick Avercamp verwerkte in zijn schilderijen ook altijd een aantal grapjes. Zo ook in dit schilderij IJsvermaak uit 1610.

Links is een groepje door het ijs gezakt, maar er komt al hulp aan. Vlak voor de brug is een vrouw voorover gevallen waardoor je haar blote billen ziet.

Het grotere schilderij hangt in het Mauritshuis.