Oost Nederlandse School: Jongen met colfstok en bal (1630-1635)
Dit originele schilderij uit begin 17e eeuw is een puntgave paneelschildering uit de Oost Nederlandse School en gezien de details (Gelderse rozen) misschien wel uit de provincie Gelderland, toen nog deel van Hertogdom Gelre.
De anonieme schilder was mogelijk een leerling van Paul Moreelse.
In die tijd lieten veel welgestelden hun kinderen schilderen. Niet alleen maar om hun rijkdom te tonen – zie bijvoorbeeld de fraaie colfstok op het schilderij, de kanten kraag en manchetten en de rozetten op de schoenen – , maar ook vanwege de hoge kindersterfte. Op deze manier hielden ze dan toch een blijvende herinnering aan hun kinderen over.
De kanten kraag vertelt ons ook iets over de periode. Eerst was er de molensteenkraag, ook wel pijpkraag, plooikraag of lubbenkraag genoemd, een ronde kraag van geplooid fijn linnen batist, later nog versierd met kant. Deze kragen waren aanvankelijk klein, stijf en regelmatig geplooid, maar in de loop der jaren werden ze allengs groter, rommeliger en meer versierd. De mode kwam tot een einde omstreeks 1630 toen de onhandige molensteenkraag passé was geworden. Daarna werden modieuze, platte liggende kragen populair. Zo’n kraag zien we op dit schilderij.
De kraag moest de status van de drager benadrukken. De dure kragen werden gedragen door de welgestelden en waren populair bij zowel mannen als vrouwen.
Op dit schilderij is veel symboliek te zien. De colfstok staat voor een goede opvoeding en de rode rozen staan symbool voor het Hertogdom Gelre, waar Afferden in die tijd deel van uitmaakte. De uitvoering van de stok, de schoenen en de kraag zeggen iets over de mate van welgesteldheid.
We zijn blij dat we dit authentieke, historische werk uit een privé collectie hebben kunnen aanschaffen en zo dit belangrijke erfgoed voor Nederland hebben kunnen behouden en voor iedereen zichtbaar hebben kunnen maken.
Oorsprong:
- Privé collectie, Nederland
- Veilinghuis AAG (Arts & Antiques Group, Amsterdam)
- Stichting Nederlands Golfmuseum, 5 december 2019