Pickenoy: Familie Tulp (rond 1624)
Dit schilderij wordt toegeschreven aan Nicolaes Eliasz, genaamd Pickenoy (1588-1654/1656).
Het replica in het museum is kleiner dan het origineel dat in het huis van de familie Six aan de Amstel in Amsterdam hangt. Op dit schilderij zit grootmoeder Tulp, Gerritgen Dircksdr. Poelenburgh (1550-1630) naar het colfspel van haar drie kleinkinderen Pieter (1618-1645, Egbert (1619-vóór 1643) en Catharina (1622-1664) Tulp te kijken.
Het schilderij bevat een aantal opmerkelijke bijzonderheden.
Zo heeft de koets van de familie Tulp wielen, terwijl in die tijd in Amsterdam koetsen geen wielen mochten hebben. Dit vanwege het gevaar van verzakking van de huizen door de trillingen die de wielen zouden veroorzaken. Alle koetsen in Amsterdam waren daarom voorzien van glijders. Maar daar bestond een uitzondering op. De burgemeester en de chirurgijn, maar alleen zij, mochten het comfort van een koets met wielen genieten.
De koets op dit schilderij behoorde aan vader Tulp, de beroemde chirurgijn Dr. Nicolaes Tulp, die later in 1632 door de toen 25-jarige Rembrandt van Rijn werd geschilderd in diens ‘anatomische les’.
Een tweede bijzonderheid – en van belang voor de golfgeschiedenis – is dat de twee golfballen van de twee golfende jongens zijn gemerkt. Dat betekent dat men in die tijd ook al met een eigen bal speelde. En kennelijk zijn de jongens echt aan het spelen, want zoals u ongetwijfeld al heeft opgemerkt dragen zij, anders dan de poserende kinderen op portretschilderijen, hier geen belemmerende jurken, maar kleding waarin je lekker kunt spelen.
Wat ook opvalt is de contrasterende helderheid van de familiewapens. Op de koets rechts het wapen van de familie Tulp en links van de koets het wapen van de familie Poelenburgh.
Oorsprong:
- Kunstcollectie Jan Six, Amsterdam